Cavab düşündüyünüzdən daha qorxuludur. Mütəxəssislərin fikrincə, günəşdə qızdırılan plastik butulka nəinki zərərli kimyəvi maddələri və mikroplastikləri suya salır, həm də tez bir zamanda bakteriyaların çoxalma zəmininə çevrilir.
E-saglam.az xəbər verir ki, elmi araşdırmalar sübut edib ki, isti havalarda avtomobildə və ya günəşin altında qalan birdəfəlik plastik su qabları görünməz plastik hissəcikləri və potensial zəhərli kimyəvi maddələri suya süzə bilər. Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir ki, bu "məsum" vərdiş uzunmüddətli sağlamlıq üçün ciddi risklər yarada bilər.
Yay aylarında tez-tez rast gəlinən səhv olan plastik şüşələrin yüksək temperatura məruz qalması plastik materialın strukturunun pozulmasına səbəb olur. İndiana Universitetinin kimya professoru Bill Carroll bu məsələnin elmi əsaslarını izah edərək, "Plastik molekulların yavaş-yavaş yuyula bildiyi mürəkkəb bir şəbəkədir. İstilik və ultrabənövşəyi şüalar bu süzülmə prosesini sürətləndirir".
2023-cü ildə aparılan bir araşdırma təsdiqlədi ki, dörd müxtəlif növ plastik 37 dərəcə Selsi temperaturu və ultrabənövşəyi şüalara məruz qaldıqda suya mikro və nano səviyyəli hissəciklər buraxır. Bunun əksinə olaraq, sərin mühitlərdə saxlanılan şüşələrdə heç bir sızma müşahidə edilməmişdir.
Yale Xalq Sağlamlığı Məktəbinin tədqiqatçılarının fikrincə, bu kiçik plastik hissəciklər qan dövranına daxil ola, qəbul edildikdə qaraciyərə, böyrəklərə, ağciyərlərə və hətta beyinə çata bilir. Bundan əlavə, plastiklərdə olan bəzi kimyəvi maddələrin hamiləlik problemləri və neyroinkişaf pozğunluqları ilə əlaqəli olduğu bilinir.
Yalnız kimyəvi risklər deyil, həm də bakterial risklər var
Rod-Aylend Universitetinin professoru Jaime Ross xəbərdarlıq edir: “Bir plastik butulkadan su içmək qorxulu olmaya bilər, lakin xroniki məruz qalma təhlükəli nəticələrə səbəb ola bilər”. Ross daha bir əhəmiyyətli riski də vurğulayır: İsti bir mühitdə qalan açılmış butulka tez bir zamanda bakteriyalar üçün ideal çoxalma sahəsinə çevrilə bilər.
Qida və Dərman İdarəsi (FDA) qablaşdırılmış suyun təhlükəsizliyini tənzimləsə də, Beynəlxalq Şişelenmiş Su Assosiasiyası plastik şüşələrin mikroplastiklərin əhəmiyyətli bir mənbəyi olması fikrini dəstəkləmək üçün kifayət qədər dəlil olmadığını iddia edir.
Mütəxəssislərdən qorunma məsləhətləri
Plastik şüşələr əvəzinə şüşə və ya paslanmayan polad kimi təkrar istifadə edilə bilən su şüşələrini seçin.
Plastik butulkalardan istifadə etməlisinizsə, suyu istidən və birbaşa günəş işığından uzaq tutmağınızdan əmin olun.
Butulkaları avtomobildə qoyursanız, onları soyuducu çantada və ya qapalı, kölgəli yerdə saxlayın.
Heç vaxt birdəfəlik plastik şüşələri doldurmayın və təkrar istifadə etməyin.
Tərcümə: Könül Oruc
