.webp)
Sinə xəstəlikləri mütəxəssisi Prof. Dr. Ayşegül Karalezli, elektron siqaretlər və qızdırılan tütün məmulatlarının gənc yaşda istifadə edilməsinə diqqət çəkərək, bu məhsulların ciddi sağlamlıq risklərinə səbəb ola biləcəyini xəbərdarlıq edib. O, xüsusilə 13-15 yaş arası uşaqların bu məhsullardan istifadə etdiyini bildirərək, "Ailələr diqqətli olmalıdır, çünki elektron siqaretlər xərçəngə səbəb ola bilməz, amma ciddi zərər verə bilər" – deyə əlavə edib.
E-saglam.az xəbər verir ki, 9-12 aprel tarixlərində Antalyada Ağciyər Sağlamlığı və Reanimasiya Dərnəyinin (ASYOD) təşkil etdiyi Beynəlxalq İştiraklı 10-cu Ağciyər Sağlamlığı Konqresi (UASK) keçirilib. Konqresdə tənəffüs xəstəliklərindən tütün asılılığına, ağciyər xərçəngindən süni intellektlə dəstəklənən diaqnostika üsullarına qədər bir çox mövzu müzakirə edilib. Konqresə Sinə xəstəlikləri mütəxəssisi Prof. Dr. Ahmet Erdem qatılıb. Prof. Dr. Ayşegül Karalezli, xüsusilə gənclər arasında elektron siqaretlərin sürətlə yayıldığı barədə xəbərdarlıq edib.
Elektron siqaretlər zərərsiz düşünülür, ancaq DNT-ni zədələyir
Prof. Dr. Karalezli, son illər ölkəmizdə elektron siqaretlərin yayılmasının artdığını və bu məhsulların zərərsiz olduğu düşünülərək istifadə edildiyini qeyd edib. "Ancaq elektron siqaretlərin tərkibində çoxlu qatqı maddələri var və bu maddələr ağciyər xərçənginə və DNT-ni zədələyən xəstəliklərə yol açır", – deyə vurğulayıb.
Gənclər nikotin və narkotik maddələrdən xəbərsizdir
Prof. Dr. Karalezli, elektron siqaret mayelərinin xüsusilə "PAF" adlı cihazlarla istifadə edildiyini bildirərək, "Bu cihazlar gənclər arasında çox cəlbedicidir. Rəngli və ətirli olurlar. Təəssüf ki, gənclər nikotin və ya narkotik maddələrdən xəbərsiz şəkildə istifadə edirlər", – deyib. O, elektron siqaretlərin içindəki maddələrin bəzən narkotik ola biləcəyini və bu məhsulların çoxunun ölkəmizdə asanlıqla əldə oluna bildiyini qeyd edib.
13-15 yaşlı uşaqların riskləri: İnflyasiya və EVALI
PAF cihazlarının təhlükəsi barədə də məlumat verən Prof. Dr. Karalezli, bu cihazlarda 10 min istifadəlik həlli olan birdəfəlik sistemlərin mövcud olduğunu bildirib. "Bu cihazları uşaqlar istifadə edir, xüsusilə 13-15 yaşlılar. Bu yaş qrupundakı uşaqların infeksiyaya meylli olduğu və EVALI adlanan elektron siqaretlə əlaqəli ağciyər zədələnmələri riski daşıdığı bilinməkdədir", – deyə əlavə edib.
Siqaret şirkətləri yeni bazarlar axtarır, 83 zərərli maddə aşkarlanıb
Prof. Dr. Karalezli, elektron siqaret və qızdırılan tütün məmulatlarının arxasında ənənəvi tütün sənayesinin dayandığını vurğulayıb: "Siqaret satışlarının azaldığını görən siqaret şirkətləri, yeni bazar payları axtarmağa başladılar və elektron siqaretlər ilə qızdırılan tütün məmulatları ortaya çıxdı". O, həmçinin qızdırılan tütün məmulatlarının tərkibində 83 müxtəlif zərərli maddənin aşkar edildiyini və bunların bəzilərinin elektron siqaretlərdə də tapıldığını bildirib. "Bu maddələr arasında kanserogenlər və yüksək nikel miqdarı da mövcuddur", – deyə qeyd edib.
Ailələr və ictimaiyyət birlikdə mübarizə aparmalıdır
Prof. Dr. Karalezli, elektron siqaretlərin təhlükələrinə qarşı mübarizənin davam etdirilməli olduğunu bildirib. "Ölkəmizdə tütünlə mübarizə çərçivəsində yaxşı qanunlar var, amma elektron siqaretlər üçün profilaktik tədbirlər daha da gücləndirilməlidir", – deyə əlavə edib. O, ailələrin bu məsələyə diqqət yetirərək uşaqları elektron siqaretlərin təhlükələri barədə məlumatlandırmasının vacib olduğunu vurğulayıb. "Səhiyyə Nazirliyi və Daxili İşlər Nazirliyi bu məsələyə qarşı mübarizə aparmalıdır", – deyə sözlərini tamamlayıb.
Zəhra Niftiyeva
