Qıcolma – beynin elektrik fəaliyyətində qəfil pozulma nəticəsində yaranan, şüur itkisi, bədən titrəməsi və ya qəribə davranışlarla müşahidə olunan vəziyyətdir. Hər qıcolma epilepsiya demək deyil, amma mütləq həkim tərəfindən qiymətləndirilməlidir.
E-saglam.az xəbər verir ki, uşaq nevroloqu Dr. Ülkər Mürsəlova bildirir ki, səbəbin vaxtında müəyyənləşdirilməsi uşağın gələcək sağlamlığı üçün vacibdir.
Əsas səbəblər:
- Hərarətli qıcolma: 6 ay–5 yaş arası uşaqlarda yüksək hərarət zamanı yaranır, çox vaxt zərərsizdir.
- Epilepsiya: Təkrarlanan, səbəbsiz qıcolmalarla xarakterizə olunur.
- Doğuş travması və oksigen çatışmazlığı
- Beyin infeksiyaları (meningit, ensefalit)
- Qan şəkərinin düşməsi və ya elektrolit pozğunluğu
Qıcolmanın növləri:
- Tonik-klonik: Bədən sərtləşir, titrəmə və şüur itkisi olur.
- Absans: Uşaq bir neçə saniyə donub baxır, sonra vəziyyəti normallaşır.
- Myoklonik: Ani əzələ sıçrayışları ilə keçir.
- Atonik: Qəfil əzələ boşalması və yıxılma ilə müşahidə olunur.
- Fokal: Yalnız bir hissədə (məsələn, qol və ya üz) titrəmə və qəribə hisslər olur.
İlk yardım:
- Sakit qalın, uşağı təhlükəsiz yerə uzadın və yan vəziyyətə gətirin.
- Ağzına heç nə qoymayın, zorla tutmayın.
- Qıcolma 5 dəqiqədən çox davam edərsə, təcili yardım çağırın.
- Tutmadan sonra uşağın nəfəsini və rəngini izləyin.
Diaqnostika və müalicə:
Nevroloji müayinə, EEG, MRT, qan analizləri və genetik testlər vasitəsilə səbəb müəyyənləşdirilir. Müalicə səbəbə görə fərqlənir:
- Epilepsiya: Antiepileptik dərmanlar və müntəzəm nəzarət.
- Hərarətli qıcolma: Hərarətin idarə olunması.
Xüsusi hallarda ketogenik pəhriz, vagus sinir stimulyasiyası və ya cərrahi üsullar tətbiq oluna bilər.
Valideynlərə tövsiyə:
Qıcolma zamanı sakit olun, vəziyyəti qeydə alın və mütləq uşaq nevroloquna müraciət edin. Erkən diaqnoz və düzgün müalicə uşağın sağlam gələcəyinin əsas şərtidir.
Tərcümə: Nəzrin Abbas
