Otaq havalandırma üçün istifadə olunan ətirlər evlərin xoş qoxulu olmasını təmin etsə də, onların tərkibindəki bəzi kimyəvi maddələr sağlamlığa mənfi təsir göstərə bilər. Bu məhsullar, xüsusilə uzun müddət istifadə edildikdə və ya qeyri-adekvat ventilyasiya olan mühitlərdə tətbiq olunduqda, bir sıra sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
E-saglam.az bu məqalədə otaq ətirlərinin sağlamlığa təsirləri və onların zərərləri haqqında bəhs edəcək.
1. Tənəffüs sisteminə təsiri
Otaq ətirlərinin tərkibində tez-tez uçucu üzvi birləşmələr (voc-lar) mövcuddur. Bu maddələr havaya yayıldıqda:
- astma və allergiyaları artırır.
- tənəffüs yollarında qıcıqlanma, öskürək və nəfəs darlığı yarada bilər.
- uzun müddət məruz qalma aşağı tənəffüs funksiyası və xroniki bronxit riskini artıra bilər.
2. Dəriyə və gözlərə zərərləri
Otaq ətirlərinin tərkibində olan sintetik kimyəvi maddələr:
- dəri ilə təmasda qıcıqlanma, qızartı və həssaslıq yarada bilər.
- gözdə yanma və qızarma kimi göz qıcıqlanmasına səbəb ola bilər.
- həssas insanlarda dermatit riskini artırır.
3. Sinir sisteminə zərər
Bəzi havalandırma ətirlərinin tərkibində formaldehid və ftalatlar kimi toksik kimyəvi maddələr mövcuddur. bu maddələr:
- baş ağrısı, başgicəllənmə və diqqət pozuntularına səbəb ola bilər.
- uzun müddətli məruz qalma stress və yuxusuzluq yarada bilər.
- xroniki təsirlərdə sinir sisteminə zərər vuraraq yaddaş zəifliyi və konsentrasiya çətinliyi yarada bilər.
4. Hormonal dəyişikliklər və reproduktiv sağlamlıq
Havalandırma ətirlərinin tərkibində olan ftalatlar endokrin sisteminə mənfi təsir göstərə bilər:
- hormonal balanssızlıq yarada bilər.
- uzunmüddətli məruz qalma bəzi hallarda reproduktiv problemlərə səbəb ola bilər.
- hamilə qadınlar üçün potensial zərərlidir, çünki bəzi kimyəvi maddələr dölün inkişafına mənfi təsir göstərə bilər.
5. Onkoloji risklər
Formaldehid kimi bəzi uçucu maddələr ümumdünya səhiyyə təşkilatı tərəfindən kanserogen kimi təsnif edilmişdir:
- uzun müddət bu maddələrə məruz qalma ağciyər və burun xərçənginə səbəb ola bilər.
- xüsusilə az ventilyasiya olunan mühitlərdə bu risk daha da artır.
6. Alternativlər və tövsiyələr
Sağlamlıq risklərini azaltmaq üçün təbii və toksinsiz alternativlərdən istifadə tövsiyə olunur:
- təbii əsas yağlar ilə hazırlanan otaq ətirlərini seçin.
- evdə təbii ventilyasiya təmin edin, pəncərələri açaraq havanın dəyişməsinə imkan yaradın.
- təbii qoxu mənbələri kimi limon, narıncı qabığı və ya təbii bitkilərdən istifadə edin.
Otaq havalandırma üçün istifadə olunan ətirlər xoş qoxu təmin etsə də, onların tərkibindəki kimyəvi maddələr sağlamlığa mənfi təsir göstərə bilər. Tənəffüs yollarına, sinir sisteminə və hormonal balansımıza təsir edə bilən bu məhsulların uzun müddətli istifadəsi riskli ola bilər. Sağlamlıq problemlərindən qorunmaq üçün təbii alternativlərə üstünlük vermək və otağın müntəzəm havalandırılmasına diqqət yetirmək vacibdir.
Könül Oruc
