Stanford Universitetində aparılan və “Nature” jurnalında dərc edilən genişmiqyaslı araşdırma göstərib ki, sadə qan analizi ilə insan orqanlarının “bioloji yaşı” ölçülə və bunun əsasında gələcək sağlamlıq riskləri, hətta ömür uzunluğu proqnozlaşdırıla bilər.
E-saglam.az xəbər verir ki, hamımız təqvim yaşımızı bilirik, lakin alimlər hesab edir ki, əslində daha vacib olan orqan və hüceyrələrin vəziyyətini göstərən “bioloji yaş”dır. Pis qidalanma, hərəkətsizlik və yuxusuzluq bu yaşı sürətləndirir, sağlam həyat tərzi isə bioloji gəncliyi qoruyur.
Orqanların yaşını ölçən qan testi
Tədqiqatçılar “plazma proteomikası” adlı üsuldan istifadə edərək qandakı minlərlə zülalı təhlil ediblər. Bunun əsasında beyin, ürək, böyrək və ağciyər də daxil olmaqla, 11 həyati orqanın bioloji yaşını hesablamağa imkan verən model hazırlanıb.
45 min insan üzərində aparılan araşdırma göstərib ki, bəzi insanların müəyyən orqanları təqvim yaşından xeyli tez qocalır. Bu isə ölüm riskini artıran ən mühüm göstəricilərdən biridir.
Tapıntıların əhəmiyyəti
– Bioloji cəhətdən “köhnə” ürəyə sahib olmaq ürək çatışmazlığı riskini artırır, köhnəlmiş beyin isə Alzheimer xəstəliyi ehtimalını yüksəldir.
– Bioloji gənc beyin və güclü immun sisteminə sahib olmaq daha uzun ömür üçün əsas faktorlardan sayılır.
– Erkən aşkar edilən orqan qocalması fərdi profilaktika və müalicə üsullarını mümkün edə bilər.
Bioloji yaşı necə yavaşlatmaq olar?
– Qidalanma: Vitamin, lif və omeqa-3 ilə zəngin pəhriz seçmək, şəkərli və işlənmiş qidalardan uzaq durmaq.
– Fiziki aktivlik: Müntəzəm hərəkət, sürətli gəzinti və ya gündəlik aktivliklə əzələləri və beyni qorumaq.
– Yuxu: Keyfiyyətli yuxu bütün orqanların sağlam fəaliyyəti üçün vacibdir.
Tərcümə: Könül Oruc
