Hamiləlik, bir qadının həyatında ən böyük və ən əhəmiyyətli dövrlərdən biridir. Ancaq bəzi hallarda hamiləlik prosesində normaldan kənara çıxan vəziyyətlər meydana gələ bilər. Bunlardan biri də "sağlam olmayan hamiləlik kisəsi" (və ya "boş hamiləlik kisəsi") adlanan vəziyyətdir. Bu vəziyyət, hamiləlikdə fetusun inkişaf etmədiyi və ya çox erkən dövrdə inkişafın dayandığı bir haldır.
Mövzu ilə E-saglam.az-ın araşdırmasını sizlərə təqdim edirik.
Sağlam olmayan hamiləlik kisəsi nədir?
Sağlam olmayan hamiləlik kisəsi, hamiləliyin erkən mərhələsində, xüsusilə ilk üç ayda müşahidə edilən bir vəziyyətdir. Bu vəziyyətdə, qadının hamiləlik kisəsi normal olaraq inkişaf etməyə davam edir, amma fetusun inkişafı başlamaz. Başqa sözlə, hamiləlik kisəsində inkişaf etməli olan döllənmiş yumurta (fetus) yoxdur və ya çox erkən bir mərhələdə ölüm baş verir. Hamiləlik testləri müsbət olsa da, ultrasəs müayinəsində fetusun heç bir əlaməti görülməz.
Bu vəziyyətə "boş hamiləlik kisəsi" və ya "blighted ovum" da deyilir. Hamiləlik kisəsi normal ölçüdə olur və bəzən hamiləlik simptomları da davam edir. Lakin fetusun və ya embrionun olmaması və ya inkişaf etməməsi səbəbindən hamiləlik müsbət olaraq başlayır, amma normal inkişaf edilmir.
Sağlam olmayan hamiləlik kisəsinin səbəbləri
Sağlam olmayan hamiləlik kisəsinin dəqiq səbəbi hələ də tam olaraq məlum deyil, amma bir neçə amil bu vəziyyətin meydana gəlməsinə səbəb ola bilər. Bu səbəblər arasında:
Genetik anomaliyalar: En çox rastlanan səbəblərdən biri, döllənmiş yumurtanın genetik problemləri ilə əlaqəlidir. Genetik anomaliyalar səbəbindən embriyo düzgün inkişaf etməz və bu da hamiləlik kisəsinin boş qalmasına səbəb olar.
Yaş: 35 yaşdan yuxarı olan qadınlar bu vəziyyətə daha çox meyllidir. Yaş artdıqca genetik anomaliyaların meydana gəlmə ehtimalı artır.
Hormon problemləri: Hormon balanssızlığı, xüsusilə progesteron çatışmazlığı, hamiləliyin normal inkişafını təsir edə bilər.
İmmunoloji problemlər: Bəzi immun sistem xəstəlikləri, döllənmiş yumurtanın bədəndə sağlam şəkildə yerləşməsini əngəlləyə bilər.
Diabet və yüksək təzyiq: Diabet və yüksək qan təzyiqi kimi digər sağlamlıq problemləri də bu vəziyyətin yaranmasına təsir göstərə bilər.
Stress və ətraf mühit faktorları: Yüksək stress səviyyələri, toksinlər və kimyəvi maddələr də hamiləlik dövründə anormal inkişaflara səbəb ola bilər.
Sağlam olmayan hamiləlik kisəsinin əlamətləri
Sağlam olmayan hamiləlik kisəsi, adətən, qadın hamiləlik simptomlarını (məsələn, ürək bulanma, yorğunluq, sinə şişkinliyi) davam etdirir. Lakin ultrasəs müayinəsində bu simptomlarla uyğun gələn bir fetusun olmaması nəzərə çarpır. Bəzi qadınlar bu vəziyyəti hiss etməsələr də, digərləri aşağıdakı əlamətləri görə bilərlər:
Qanama və ağrı: Hamiləlikdə qanama, xüsusən də ağrılarla birlikdə baş verirsə, bu, sağlam olmayan hamiləlik kisəsinin əlaməti ola bilər.
Hamiləlik simptomlarının dayanması: Hamiləlik simptomlarının (ürək bulanma, yorğunluq, məmə şişkinliyi) birdən-birə yox olması, inkişaf etməyən bir hamiləlik kisəsinin əlaməti ola bilər.
Ultrasəs müayinəsi: Ultrasəs müayinəsində fetusun və ya embrionun görsənməməsi və ya hamiləlik kisəsinin anormal inkişafı aşkarlanır.
Diaqnoz və müalicə
Sağlam olmayan hamiləlik kisəsi şübhəsi olan qadınlarda ultrasəs müayinəsi və hCG (insan xorionik qonadotropin) testləri istifadə edilərək diaqnoz qoyulur. HCG səviyyəsi hamiləliyin başlanğıcında artır, lakin boş hamiləlik kisəsində bu səviyyə normadan çox daha azdır və ya müəyyən bir həddə dayanır.
Əgər sağlam olmayan hamiləlik kisəsi diaqnozu qoyulursa, müalicə seçimləri fərqli ola bilər:
Gözləmə metodu: Bəzən, bir neçə həftə ərzində vəziyyətin öz-özünə keçməsi gözlənilir. Bu müddət ərzində qanama və digər simptomlar izlənilir.
Farmakoloji müalicə: Bəzi hallarda, hamiləlik kisəsinin boşalması üçün dərmanlar verilə bilər.
Cərrahi müdaxilə: Əgər vəziyyət davam edərsə və ya komplikasiyalar yaranarsa, kürtaj kimi cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.
Nəticə
Sağlam olmayan hamiləlik kisəsi, çox vaxt qadınlarda narahatlıq və emosional stressə səbəb olur. Lakin bu vəziyyət, hamiləlik dövrünün erkən mərhələsində baş verdiyi üçün, qadınların sağlamlıqlarını ciddi şəkildə təhdid etmir. Əgər belə bir vəziyyətlə qarşılaşsanız, ən yaxşı yanaşma həkiminizlə müzakirə edərək düzgün müalicə metodunu seçməkdir. Həkimlər, sağlam olmayan hamiləlik kisəsinin müalicəsində qadının sağlamlığını ön planda tutaraq ən uyğun müalicə variantını təklif edəcəklər.
Müəllif: Könül Oruc
