Sahibsiz heyvanlardan ən azı beş infeksiyaya yoluxa bilərsiniz.
Çöldəki pişiklər və itlər çox yaraşıqlı ola bilər, buna görə də onlara toxunmaq istəyi olur.
E-saglam.az xəbər verir ki, dermatoloq Aleksandra Fileva “İzvestiya” ilə söhbətində xəbərdarlıq edib ki, belə “xeyirxahlıq” müxtəlif yoluxucu xəstəliklərə yoluxma ilə nəticələnə bilər.
İnsanların heyvanlardan keçə biləcəyi infeksiyalara zoonoz deyilir. Onlar viral, bakterial, göbələk və parazitar ola bilər.
“Patogen mikroorqanizmlər adətən heyvanların selikli qişalarında və nəcislərində yaşayır, lakin xəzdə qala bilirlər. Əgər pişik, it və ya dələ əlinizi yalayarsa və ya cızırsa, bir insan heyvanı ovlayırsa və ya hətta sadəcə tüpürcək və ya nəcis olan əşyalara toxunarsa, siz onlara yoluxa bilərsiniz. Dərinin bütövlüyü pozulduqda, yaralar və ya cızıqlar olduqda risk artır. Beləliklə, mikroblar orqanizmə demək olar ki, maneəsiz daxil olur”, - dermatoloq izah edib.
Quduzluq sinir sisteminə hücum edən bir virusun yaratdığı təhlükəli yoluxucu xəstəlikdir. Xəstəliyin səbəbi xəstə heyvanlarla təmasdır. Çox vaxt vəhşi heyvanlar, xüsusən yarasalar quduzluqdan əziyyət çəkirlər, lakin küçə və ev heyvanlarında da xəstəlik halları var.
“Çox vaxt xəstə heyvanın sağlamdan heç bir fərqi olmur. Yalnız xəstəliyin yüksəkliyində onun davranışı dəyişə bilər - heyvan aqressiv olur. Tərkibində təhlükəli bir virus olan tüpürcək ağızdan bolca axa bilər. Əgər belə bir heyvan sizi dişləyirsə və ya onun tüpürcəyi burnun və ya gözün selikli qişasına düşərsə, virusun keçmə ehtimalı yüksəkdir. Orta hesabla, patogenlə təmas anından simptomların görünüşünə qədər bir aydan üç aya qədər davam edir. Hər şey baş ağrısı, qızdırma ilə başlayır, sonra virusun daxil olduğu yer çox şişir, qızarır və ağrılı olur, iflic, narahatlıq və halüsinasiyalar baş verir. Şübhəli bir heyvanla təmasdan sonra dərhal tibbi yardım axtarmaq vacibdir. Siz ancaq profilaktik peyvənd kursu ilə özünüzü xəstəlikdən qoruya bilərsiniz”, - deyə həkim xəbərdarlıq edib.
Başqa bir infeksiya, pişik cızması xəstəliyidir. Pişiklərin bədənlərində Bartonella henselae bakteriyası var ki, bu da heyvanların özləri üçün zərərsizdir və insanlar üçün təhlükəlidir. Üstəlik, insanlar çox vaxt böyüklərdən deyil, pişiklərdən yoluxurlar.
Pişik cızma xəstəliyi olan heyvanda siz pəncələr ətrafında iltihab, şişlik və irinli mayenin ifrazını müşahidə edə bilərsiniz. Ancaq daha tez-tez xəstə pişiklər olduqca sağlam görünürlər. Bartonella henselae, pişik tüpürcəklərinə və ya heyvan dişləmələrinə məruz qalan cızıqlar vasitəsilə ötürülür. Təxminən bir həftə sonra yara yerində qırmızı düyün əmələ gəlir və dəri qırmızı olur. Vaxt keçdikcə düyün xoraya çevrilir və bu, təxminən bir ay ərzində yox ola bilər. Bu müddət ərzində insanın limfa düyünləri də böyüyür və onlar qripə bənzər simptomlarla qarşılaşa bilərlər. Bu infeksiya həyat üçün təhlükəli deyil, lakin həyat keyfiyyətini ciddi şəkildə poza bilər, çünki hərarət və zəiflik dörd aya qədər davam edə bilər və xəstəliyin özünün müalicəsi yoxdur. Yaranı tez bir zamanda peroksidlə müalicə etsəniz və ya tərkibində yod və ya spirt olan dezinfeksiyaedici maye ilə silsəniz, infeksiyadan qaça bilərsiniz.
Bundan əlavə, heyvanlardan insanlara keçən Microsporum canis göbələy vardır. Ən çox pişiklər və itlər təsirlənir, lakin tülkülər, dələlər və digər heyvanlar da buna səbəb ola bilər.
Toksoplazmoz insanlara keçə bilən başqa bir “pişik” xəstəliyidir. İnfeksiyaya pişiklərin orqanizmində yaşayan və nəcislə xaric olan parazit Toxoplasma gondii səbəb olur. Nəcisin hissəcikləri çöldəki bir pişiyin xəzində qala bilər və çirkli əllərlə insan bədəninə daxil ola bilər.
“Heyvanın xəstəliyi olduğunu başa düşmək olduqca çətindir, çünki adətən heç bir simptom yoxdur. Bəzi pişiklərin gözlərində irin ola bilər, onları ovuşdurmamaq daha yaxşıdır. İnsanlarda toksoplazmoz nəzərə çarpmayan və ya səbəbsiz zəiflik, ürəkbulanma, temperaturun bir qədər yüksəlməsi və bir həftə ərzində orta hesabla yox olan titreme baş verə bilər. Xəstəlik beş yaşınadək uşaqlar, yaşlılar və immun sistemi zəifləmiş xəstələr, məsələn, HİV infeksiyası, kimyaterapiya və ya orqan transplantasiyası olan xəstələr üçün təhlükəlidir. Onlarda toksoplazma beynin iltihabına, hamilə qadınlarda isə dölün inkişafının ağır anadangəlmə pozulmalarına səbəb ola bilər”, - deyə həkim xəbərdarlıq edib.
Giardiasis bir hüceyrəli parazit Giardia tərəfindən törədilən parazitar xəstəlikdir. Adətən, heyvanların bağırsaqlarında Giardia məskunlaşır, bu, yalnız heyvanların özləri üçün təhlükəlidir. Giardia nəcislə xaric olur, onun hissəcikləri xəzdə qalıb insanın əlinə, sonra isə ağzına düşə bilər. Heyvanlarda lyamblioz ya ümumiyyətlə özünü büruzə vermir, ya da insanlarda olduğu kimi qusma, ishal və halsızlıqla davam edir. Xəstəlik sağlamlıq üçün xüsusi bir təhlükə yaratmır, lakin, məsələn, uşaqlarda ishal inkişaf edə bilər, bu da təcili tibbi yardım tələb edir. Nadir hallarda lyamblioz xroniki olur və xüsusi müalicə tələb edir.(Aztibb.az)
